Kraina Wygasłych Wulkanów na skraju katastrofy! Czy uda się powstrzymać ekologiczną bombę?

W sercu Światowego Geoparku UNESCO Kraina Wygasłych Wulkanów planowana jest inwestycja, która budzi poważne kontrowersje. Spółka ze Śląska zamierza przetwarzać odpady pohutnicze w nieczynnej żwirowni w Dobkowie, rozdrabniając i wgniatając je w podłoże. Inwestor ubiega się o zgodę Marszałka Województwa Dolnośląskiego, mimo że projekt ten stanowi zagrożenie dla dziedzictwa geologicznego, środowiska naturalnego oraz zdrowia mieszkańców.

Zagrożenie dla wód i ekosystemu

Ekspertyzy hydrogeologiczne wskazują, że odcieki z przetwarzanych odpadów mogą przedostać się do warstw wód użytkowych. To poważne zagrożenie dla mieszkańców okolicznych wsi, takich jak Dobków, Muchów, Muchówek, Jurczyce, Lipa czy Stara Kraśnica, którzy korzystają z własnych studni. Żwirownia znajduje się na wododziale, a jej podłoże jest łatwo przepuszczalne, co zwiększa ryzyko skażenia wód gruntowych i powierzchniowych w dorzeczach Kaczawy i Nysy Szalonej.

Nieopodal, zaledwie 170 metrów od planowanego składowiska, rozciąga się obszar Natura 2000 „Góry i Pogórze Kaczawskie”. Znajduje się tu m.in. Rezerwat Wąwóz Lipa, w którym żyje największa na Dolnym Śląsku populacja salamandry plamistej. Teren Żwirowni jest też domem dla wielu unikatowych, chronionych gatunków roślin i zwierząt.

Odpady, które miałyby trafić do Dobkowa, zawierają metale ciężkie i inne niebezpieczne związki chemiczne. Ochrona zasobów wodnych w Geoparku Kraina Wygasłych Wulkanów jest kluczowa nie tylko dla przyrody, ale przede wszystkim dla zdrowia mieszkańców regionu.

Społeczny sprzeciw i kwestie prawne

Decyzja rekultywacyjna, na której opiera się inwestor, została wydana przez Starostę Złotoryjskiego. Mieszkańcy zaskarżyli ją do Samorządowego Kolegium Odwoławczego, wskazując na jej rażącą niezgodność z prawem. Projekt nie jest zgodny z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego oraz decyzją środowiskową z 2009 roku, która została podjęta po konsultacjach ze społecznością lokalną.

Marszałek Województwa odmówił organizacjom pozarządowym udziału w postępowaniu, powołując się na ustawę o odpadach. Zdaniem Rafała Jakubowskiego z Muchowa, jest to efekt działań lobby śmieciowego, które skutecznie ograniczyło możliwości sprzeciwu mieszkańców wobec podobnych inwestycji w całej Polsce.

Kolejna kontrowersyjna inwestycja: kamieniołom

To nie jedyne zagrożenie dla Geoparku. Francuski koncern Colas stara się o zgodę na uruchomienie kamieniołomu w pobliżu obszaru Natura 2000. Firma ta miała już na swoim koncie dewastację Wilczej Góry, gdzie doszło do osunięcia unikatowej bazaltowej róży, wbrew zapewnieniom inwestora.

Eksploatacja kamieniołomu oznacza wydobycie miliona ton urobku rocznie. W pobliskiej wsi Dobków mieszkańcy będą odczuwać wstrząsy spowodowane wybuchami, a ciężkie maszyny mają pracować całodobowo, generując hałas i zanieczyszczenie świetlne.

Transport urobku ma odbywać się drogami, które nie są przystosowane do ruchu ciężarówek. W miejscowościach takich jak Świerzawa czy Stara Kraśnica może to prowadzić do uszkodzenia budynków, a także stanowić zagrożenie dla pieszych, ponieważ drogi te nie mają chodników.

Mimo obietnic inwestora dotyczących budowy bocznicy kolejowej, rzeczywistość jest taka, że przez długi czas transport będzie odbywał się ciężarówkami. Dodatkowo, modernizacja linii kolejowej miałaby zostać sfinansowana z pieniędzy podatników, co oznacza, że mieszkańcy zapłacą za inwestycję, która zniszczy ich środowisko.

Czy jest jeszcze nadzieja?

Eksploatacja kamieniołomu zniszczy cenne przyrodniczo tereny i zagrozi lokalnym ekosystemom. Jedynym, co stoi na drodze do realizacji inwestycji, jest decyzja gminy Świerzawa. Czy lokalne władze zdecydują się chronić środowisko, czy poprą eksploatację zasobów przez zagraniczny koncern?

Na ratowanie Krainy Wygasłych Wulkanów nie jest jeszcze za późno. Mieszkańcy i organizacje ekologiczne apelują o wsparcie oraz sprzeciw wobec decyzji, które mogą nieodwracalnie zmienić oblicze tego unikatowego regionu.

GZ

fot. hasajacezajace.com